Bütün türleri imha edebilecek astroidlerden Dünya’daki yaşamı yok edebilecek gama ışını patlamaları ve süpernovalara, uzay boşluğu bizim minik gezegenimizi mahvedecek güçlerde kıtlık yaşamıyor. Ama uzayda bunlardan daha korkutucu görünen bir şey var… Yanına yaklaşan her şeyi silip süpüren bir şey. Dünya bir kara delik tarafından yutulabilir mi?
Kara delik o kadar yoğun bir madde ki etrafındaki boşluk ve zaman sonsuz bir çukura bükülerek kaçınılmaz biçimde değişiyor. Hiçbir şey, ışık bile belirli bir sınırı aşınca kara deliğin olay ufku denilen yer çekimi kuvvetinden kaçabilecek kadar hızlı hareket edemez. Bu sebeple kara delik sonsuz kapasiteye sahip kozmik bir süpürgeye benzer, yoluna çıkan her şeyi silip süpürür ve hiçbir şeyi dışarı çıkarmaz.
Bir kara deliğin Dünya’yı yutup yutamayacağını belirlemek için öncelikle nerede olduklarını bulmalıyız.
Peki ışık yaymıyorlarsa bu nasıl mümkün olabilir?
Neyse ki etrafındaki boşluğa etkilerini gözlemleyebiliyoruz. Madde kara deliğe yaklaştığında, devasa yer çekim alanı onu yüksek hıza çıkarıyor. Bu olay muazzam miktarda ışık yansıtıyor. İçine çekilemeyecek kadar uzaktaki nesnelere gelince muazzam yer çekimi kuvveti yörüngelerini etkiliyor. Eğer birkaç yıldızın görünürde boş bir nokta etrafında yörüngelendiğini gözlemlersek bu bir kara deliğin işi olabilir. Aynı şekilde olay ufkuna yeterince yakından geçen ışık yer çekimsel kırılma olarak bilinen bir fenomene dönüşecek.
Bulduğumuz kara deliklerin çoğu iki ana tip olarak düşünülebilir. Küçük olanlar, yıldız kütleli kara delikler olarak adlandırılır, güneşimizden 100 kata kadar daha fazla kütleye sahipler. Devasa bir yıldız tüm çekirdek yakıtını tüketip çekirdeği çöktüğünde meydana gelirler. Bu nesnelerden birkaç tanesini 3000 ışık yılı kadar ötede gözlemledik ve sadece Samanyolu Galaksisi’nde 100 milyon civarında küçük kara delik olabilir. Endişelenmeli miyiz? Muhtemelen hayır. Büyük kütlelerine rağmen yıldız kara delikleri aşağı yukarı 300 km ya da daha az yarıçapa sahip bu da bizimle doğrudan bir çarpışma ihtimalini küçültür. Buna karşın, yer çekimi alanlarının gezegenleri çok uzaktan etkileyebilmelerinden dolayı doğrudan bir çarpışma olmadan da tehlikeli olabilirler. Eğer tipik bir yıldız-kütle kara delik, Neptün bölgesinden geçecek olursa Dünya yörüngesi için korkunç sonuçlar doğurabilir. Öyle bile olsa onların küçüklüğünün ve galaksinin genişliğinin birbirine oranı yıldız kara deliklerinin çok da endişelenecek bir şey olmadığını söylüyor.
Yine de ikinci tip ile tanışmak zorundayız: Süper kütleli kara delikler. Bunların kütlesi güneşimizden milyonlarca ya da milyarlarca daha büyük ve milyarlarca kilometre uzunluğunda olay ufukları var. Bu devler, maddeleri yutarak ve diğer kara deliklerle birleşerek muazzam oranlarda büyüdüler. Yıldız kuzenlerinin aksine süper kütleli kara delikler uzay boyunca gezinmiyor. Yerine, galaksimiz de dâhil olmak üzere galaksilerin merkezinde bulunuyorlar. Güneş sistemimiz Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli bir kara deliğin yörüngesinde 25.000 ışık yıllık güvenli bir mesafede bulunmakta. Ama bu değişebilir. Eğer galaksimiz başka bir galaksi ile çarpışırsa, Dünya galaktik merkeze doğru eninde sonunda bir süper kütleli kara delik tarafından yutulmak üzere savrulabilir. Aslında, gezegenimiz için iyi bir haber olmasa da 4 milyar yıl sonra Andromeda Galaksisi ile bir çarpışmanın meydana gelmesi öngörülüyor. Onları çok sert yargılamadan önce, şunu bilin, kara delikler sadece yıkım aracı değiller. Evrenimizin yapı taşları olan galaksilerin oluşumunda kritik bir rol oynadılar. Kozmik gösteride gölgeli karakterler olmaktan çok öte, kara delikler aslında evreni parlak ve hayrete düşüren bir yer hâline getirmek için katkıda bulundular.
Elinize sağlık.