Şimşek ve Yıldırım Nedir, Nasıl Oluşur?

0
5241
görüntülenme
Şimşek ve Yıldırım Nedir, Nasıl Oluşur?
Şimşek ve Yıldırım Nedir, Nasıl Oluşur?

Yıldırım, bulutla yer arasındaki elektrik iletimidir. Bu iletim sonucu büyük bir enerji açığa çıkar; bazen can ve mal kayıplarına neden olur. Şimşek, iki bulut arasında elektrik boşalması sırasında gerçekleşen çizgi biçimindeki ışıktır. Yıldırım ise gökyüzü ile yeryüzü arasındaki elektrik boşalmasıdır. Diğer bir deyimle şimşek iki bulut arasında, yıldırım ise gökyüzü ile yeryüzü arasındaki elektrik boşalmasıdır. Yıldırım sırasında çizgisel ışık ve gök gürültüsü meydana gelir.

Hava kütlelerinin yükselmesi, alçalması; içindeki su buharının yoğunlaşması ve su damlacıklarının birbirlerine sürtünmesi havanın elektrikle yüklenmesine neden olur. Bu karmaşık olaylar sonucu pozitif ve negatif elektrik yükleri ayrılır. Bulutun tepesinde pozitif, alt kısımlarında ise negatif yüklenme gerçekleşir ve elektriksel bir gerilim meydana gelir. Bu gerilim, yıldırım ve şimşek gibi olaylarla giderilir. Yeryüzünde ise binalar ve ağaçlar gibi yüksek yerler, pozitif elektrik yüklenir.

Hava iyi bir iletken olmadığından buluttaki enerji birikimi zaman geçtikçe artar ve elektriksel bir gerilim oluşur. Bu gerilimin ileri bir düzeye ulaşması sonucunda bulut ile yeryüzü arasında bir koridor oluşur. Enerji aktarımı bu koridor boyunca gerçekleşir. Bu akım buluttan yere olabileceği gibi yerden de buluta gerçekleşebilmektedir.

Yıldırımın en önemli etkisi can kaybına neden olması ve yangınlar çıkarmasıdır. Can kayıplarının büyük bir kısmı açık arazide, su içinde, elektrikli araçlarla uğraşırken, iş makineleri kullanırken veya telefonla konuşurken gerçekleşmektedir.

Yıldırımdan korunmak için paratoner adı verilen bir araç üretilmiştir. Bu araçlar, binalara monte edilmekte ve elektrik enerjisinin toprağa aktarılmasını sağlamaktadır.

Yıldırım tehlikesine karşı açık arazide tek ağaç, direk veya benzeri şeylerden uzak durulmalıdır. Yüksek yerlerden çukur yerlere geçilmelidir. Arazideki en yüksek varlık insan olmamalıdır. Bunun için tehlike karşısında alçak bir yere gidilip ayaklar yere basacak şekilde yere çömelip top gibi küçülünmelidir. Mümkün oldukça sudan uzak durmalıdır. Metal şeyler taşınmamalıdır. Araç içinde metallere dokunmadan, camlar kapatılarak beklenmelidir.

  Gök Cisimlerinin Hareketleri ve Kepler Yasaları
Paylaş

YORUM YAP

Please enter your comment!
Please enter your name here