Astronomide Kullanılan Araçlar

0
6662
görüntülenme
Astronomide Kullanılan Araçlar
Astronomide Kullanılan Araçlar

Ayrıntılı astronomi incelemeleri teleskobun icadı ile hızlanmış, elde edilen veriler yeni çalışmalara kaynaklık etmiştir.

Fizik biliminin optik alt alanındaki gelişmelere paralel olarak farklı şekil ve özellikte gözlem araçları geliştirilmiştir. Dürbünler, teleskoplar ve uydular olarak sınıflandırabileceğimiz gözlem araçlarını inceleyelim.

Dürbünler

Birbirinin aynı veya simetrik mercekler grubunun aynı noktaya odaklanacak şekilde yerleştirilmesiile oluşan araçlardır. Hafif ve kolay taşınabilir olmaları vazgeçilmez gözlem araçları olmalarını sağlamıştır.

Dürbünlerde merceğe gelen ışık ışınlarının merceklerden geçip göz merceğine nasıl ulaştığı yandaki şekilde gösterilmiştir. Cisimden ışık ışınlarının ilk ulaştığı mercek objektif, gözümüzün dayalı oldu-ğu göz merceği ise oküler olarak adlandırılır.

Teleskoplar

Bilinen ilk teleskop, 17.yy. ın başlarında Hollandalı gözlükçü Hans Lippershey (570-1619) tarafından icat edilmişse de 1609 yılında Galilei tarafından gökyüzü gözlemlerinde kullanılmıştır. Gök cisimleri en büyük teleskoplarla bile nokta olarak görünürler. Ancak yakın gök cisimleri daha büyük görünür.

Gök cisimlerinden gelen ışınların bir noktada odaklanıp gök cisimlerinin parlak ve daha büyük görünmesini sağlayan teleskoplar ışınımın dalga boyuna göre beş sınıfa ayrılır:

  • Optik teleskoplar
  • Radyo teleskopları
  • X-ışını teleskopları
  • Kızılötesi ışını teleskopları
  • Gama ışını teleskoplar
Optik Teleskoplar

Mercek veya ayna kullanılarak oluşturulan sistemlerle görüntünün elde edildiği teleskoplardır. Mercekli, aynalı ve melez (ayna ve mercekli) olmak üzere üç tiptir.

Radyo Teleskoplar

Elektromanyetik tayfın radyo dalgaları bölgesindeki ışınımları toplayarak gözlem yapmaya yarayan çanak şeklindeki antenlerdir.

Radyo teleskopların daha duyarlı olması için ileri bilgisayar teknolojilerinden yararlanılır. Dalgaları toplayan alanın büyüklüğü önemli olduğu için radyo teleskoplarının çanakları olabildiğince büyük üretilir. Bu teleskopların kurulum yerleri de verimli çalışmalarında etkilidir. Radyo teleskopların kullanıldığı gözlemevleri radyo televizyon ve radar sinyallerinden etkilenmeyeceği yerlere kurulur.

  2018 Kanlı Ay Tutulması Ne Zaman, Saat Kaçta Gerçekleşecek?
X-Işını, Kızılötesi Işını, Gama Işını Teleskoplar

Bilim insanları, optik ve radyo teleskopları ile elde edilen görüntüler atmosferin olumsuz etkileri nedeniyle kendilerini tatmin etmeyince yeni arayışlar içine girdiler. Böylece bilim deyeni atılımlara zemin hazırladılar.

1990 yılından beri Dünya yörüngesinde görev yapan Hubble uzay teleskobu ile elde edilen görüntüler, bugüne kadar görünür ışıkla elde edilen en detaylı görüntülerdir.

Hubble’ın dışında Compton gama ışınları gözlemevi, Chandra X-ışınları gözlemevi ve Spitzer Uzay teleskobu NASA’nın Dünya atmosferi dışına yerleştirdiği farklı dalga boylarındaki ışınımlar ile veri toplayan teleskoplardır.

Uydular

Dünya’nın uydusunun Ay olması gibi diğer gezegenlerin de uyduları olduğunu biliyor muydunuz? Hatta Jüpiter gibi bazı gezegenlerin çok sayıda uydusu vardır.

Gezegenler ve doğal uydular, bilim insanlarına yapay uydular geliştirmek için esin kaynağı olmuştur.

Paylaş

YORUM YAP

Please enter your comment!
Please enter your name here