Lityum alkali metal grubunun bir parçası olan yumuşak, gümüş-beyaz bir metaldir. Son derece reaktif ve yanıcıdır. Yüksek reaktiviteye sahip olduğu için doğada serbest halde pek görülmez ve her zaman bileşik formunda bulunur. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, lityum üretimi, teknolojik ilerlemeler ve nükleer füzyon silahları üretme ihtiyacı nedeniyle arttı. Ticari olarak lityum üretmek için tuzlar, mineral kaynaklar, tuzlu su havuzları veya tuzlu su yataklarında sudan özütlenir. Daha sonra metal lityum klorür ve potasyum karışımından elektroliz yoluyla üretilir.
Lityum Üretiminde Dünya Liderleri
7Brezilya
Brezilya dünyanın en çok lityum üreten 7. ülkesidir. Ülke 2014’te 400 metrik ton lityum üretti. Minas Gerais ve Ceara da dahil olmak üzere ülkenin kuzey kesiminde birkaç alanda maden yatakları bulunmaktadır. Bununla birlikte, Brezilya’nın bilinen lityum rezervleri nispeten diğerlerine göre küçük kalmaktadır.
6Portekiz
Portekiz, 2014 raporlarına göre 570 mt ile en çok lityum üreten 6. ülke konumunda. Ülkenin lityum rezervlerinin çoğunluğu Goncalo aplit-pegmatit alanında bulunmaktadır. Ülkenin lityum içeren diğer alanları olabilir, ancak bu birikimlerin ekonomik açıdan mümkün olup olmayacağını belirlemek için daha ileri araştırmalara ve potansiyel teknolojik gelişmelere ihtiyaç duyulmaktadır.
5Zimbabve
Zimbabve 2014 raporlarına göre 1.000 mt ile 5. en büyük lityum üreticisidir. Özel bir şirket olan Bikita Minerals ülkenin hemen hemen tüm lityum madenciliğini kontrol etmektedir. Zimbabwe’nin en büyüklerinden biri olan Bikita madeni ülkenin güneyinde bulunuyor.
4Arjantin
Arjantin, 2.900 metrik ton ile 4. en büyük lityum üreticisidir. Arjantin, lityum üretimini destekleyen lityum bakımından zengin tuz yassılarını yaratan jeolojik koşullardan yararlanmaktadır. En önemli tuz kaynağı, ülkenin kuzeybatı kesiminde bulunan Salar del Hombre Muerto’dur.
3Çin
Çin, 5.000 mt ile en çok lityum üreten 3. ülke konumunda. Ülkenin lityumunun çoğunluğu Batı Tibet’teki Chang Tang ovasından gelmektedir. Metal ihtiyacının giderek artması nedeniyle Çin, lityumun ekstraksiyonunu tamamen başlatmalıdır. Çin’in lityum için de geniş bir iç piyasası var. Şimdilik Çin lityum tedarikini Avustralya’dan sağlıyor.
2Şili
Şili, 2014 yılında 12,900 metrik ton ile en çok lityum üreten 2. ülkedir. Şili, Arjantin gibi, lityumdan zengin tuzlu yassığı oluşturan jeolojik koşullardan faydalanmaktadır. Atacama tuzu, Şili’nin lityum üretiminin en önemli kaynağıdır. Şili madenlerinde dünyadaki teyit edilmiş en büyük lityum rezervleri bulunuyor. Bazı tahminlere göre, Avustralya’dan beş kat fazla lityum barındırıyor.
1Avustralya
Avustralya, lityum üretiminde dünya lideridir. Avustralya, dünyanın bilinen en büyük tekli lityum rezervi Greenbushes‘a sahiptir. Lityum tuzlu yüzeylerin altındaki tuzlu suda bulunan Şili ve Arjantin’in aksine, Avustralya geleneksel sert kaya madenlerinden lityum çıkarmakta ve bunun bir kısmını Çin’e ve diğer Asya ülkelerine ihraç etmektedir.
Lityum Kullanım Alanları ve Uygulamaları
Cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar, dijital kamera ve daha birçok teknolojik cihaz lityumdan faydalanmaktadır. Lityum metal, zırh kaplaması için kullanılan uçak, bisiklet ve trenlerde alüminyum veya magnezyum ile alaşımlar oluşturabilir. Lityum karbonat cam ve seramik yapımında da kullanılır. Aynı zamanda alüminyum üretiminde de yer almaktadır. Lityum stearat kozmetikte, plastikte ve gres, uçak ve deniz uygulamalarında olduğu gibi diğer alanlarda da kullanılır.
Dünyanın En Çok Lityum Üreten Ülkeleri
| # | Ülke | 2014 Lityum Üretimi (metrik ton) |
|---|---|---|
| 1 | Avustralya | 13.000 |
| 2 | Şili | 12900 |
| 3 | Çin | 5000 |
| 4 | Arjantin | 2.900 |
| 5 | Zimbabve | 1.000 |
| 6 | Portekiz | 570 |
| 7 | Brezilya | 400 |
