Ülkemizde özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde yetiştirilen ve büyük ekonomik öneme sahi olan çay bitkisi yaklaşık olarak 2,5 – 3 milyonun geçim kaynağıdır. Çay çiçekli bitkilerin kapalı tohumlarının alt kısmının iki çenekli sınıfının serbest taç yapraklı alt sınıfından bir türdür.
Çayın Bitkisel Özellikleri
Çay bitkisi doğada serbest olarak büyümeye bırakılığı zaman bir ağaç görünümünü almaktadır. Kültür tipleri çalı formunda olmakta ve tek gövde halinde olduğu gibi çok gövdeli olanları da bulunmaktadır. Çay her zaman yeşil olan bitkidir. Yaz ve kış yapraklara sahip olmaktadır.
Çayın Ekolojik İstekleri Nelerdir?
Çay bitkisi dünyada oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Her bitkinin olduğu gibi çaylarında kendine has bir takım istekleri bulunmaktadır. Sizlerde bu istekleri yerine getirir iseniz sizlere doyumu olmayan enfes lezzetli mahsuller sunulacaktır. Şimdi ekolojik istekleri arasında yer alan iklimden başlayalım.
İklim İsteği; Çay bitkisi için gerekli olan iklim ılıman sıcaklıkta olması ve nemli olmasıdır. İklim, kalite ve verim kalite dağılımını direkt olarak etkileyen faktörlerdendir.
Sıcaklık; Sıcaklığın etkisi çay bitkisinde dormansiyi ve büyümeyi doğrudan etkilemektedir. Genelde çevre sıcaklığı 13 derecenin altına düşmemeli ve 32 derecenin üzerine çıkmamalıdır. Bu sıcaklıkların dışında sahip olunan bir sıcaklık ve iklim ile birlikte çayın gelişimi durmaktadır.
Nem; Çay gelişme sürecinde % 70 den çok nem oranına sahip olan bölgelerde yetiştirilmektedir. Çay yetiştiriciliğinde yağış en önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Hızlı ve aşırı yağışlar çay tarımında arzu edilmeyen bir durumdur.
Gün uzunluğu; çay bitkisinde dormansiyi ve büyümeyi etkilemektedir. Gün uzunluğu azaldığından çay bitkisi dormant döneme girmektedir. Bu neden ile de Ekvatordan uzaklaştıkça vejetasyon periyodu kısalmaktadır. Ekvatorun 18 derece kuzey ve güney enlemlerde çay bitkisinde mevsimsel dormonsi meydana gelmektedir. Ülkemizde çay tarımının yapıldığı en kuzey bölgede yer alması nedeni ile oluşan düşük sıcaklık ve kısa gün nedeni ile 6 ay çay bitkisinde dormant dönem oluşmaktadır.
Çay fidanı Geliştirmek için Uygulanacak Adımlar Nelerdir?
İlk olarak hangi çeşidi yetiştireceğinizi tespit etmeniz gerekmektedir. Seçim yaparken de çeşidin bölgeye olan uyumluluğunu ve verimini araştırınız. Hastalık ve zararlılarakarşı tavrını araştırınız. Daha sonra kök, dal ve çiçek yapısının tespiti yapmanız gerekmektedir. Seçtiğiniz çeşidin morfolojik özellikleri de araştırılması gereken bir diğer konudur.
Çayın istemiş olduğu iklim özellikleri hakkında bilgi edininiz ve ardından bu iklimde ki toprak türlerinin çay yetiştirmesine uygun olup olmadığını araştırınız. Seçilmiş ocakta olgunlaşmış çay tohumlarını toplamanız gerekmektedir. Seçilmiş çay tohumlarını hazırlayarak tohumları ön çimlenemeye tabi tutmanız gerekmektedir. Çimlenmiş tohumları hazırlanan çukurlara mikropil yana gelecek şekilde ve üçer adet olmak üzere sac ayağı biçiminde araziye ekleyiniz. Çay üretiminde kullanacağınız aletler bakımından eksiklik yaşıyor iseniz satılık tarım makineleri edinmeli ve ihtiyacınızı gidererek daha iyi mahsüller elde etmelisiniz.
Sizlerde çay yetiştiriciliği yapmak isterseniz bahsi geçen konular üzerinde hassas olmanız gerekmekte ve seçimi ise değeri verilen ölçütlere göre yapmanız gerekmektedir.
