Çoğu internet kullanıcısı tarafından bilinmese de 1988’den bu yana kullanılmakta olan ve bir alan adıyla ilgili detaylara bakmanıza izin veren bir veri tabanı; web sitelerinin sahiplerini öğrenmenizi sağlıyor. Bu konuyu internetin en temel yapılarından; alan adlarından başlayarak açıklamak büyük resmi daha net görmenizi kolaylaştıracaktır:
Alan Adı (Domain) Nedir?
Web sitenizi ya da işletmenizi tanımlamak için seçtiğiniz isim, insanların sitenize girmek için kullandığı adresi oluşturur. Bu, aslında sitenizin alan adıdır. Amazon.com, Google.com gibi örneklerden de anlaşılacağı üzere çoğu alan adı aynı zamanda bir işletmenin veya markanın adını taşıyabilir. Özetle alan adları web sitelerinin adresleridir.
Bir web sitesine sahip olmak için bir alan adı yani domain almanız gerekir. Alan adı kaydı ya da alan adı tescili denen bu işlem sırasında internetin güvenliğini sağlamak gibi nedenlerle gerçek iletişim bilgilerinizi vermeniz önemlidir.
WHOIS Nedir?
Adından da anlaşılacağı üzere bir alan adının sahibinin “kim” olduğunu öğrenmeye yarayan WHOIS, Dünya’daki tüm alan adlarına dair detayları listeleyen bir veri tabanıdır.
Kaydedilen her alan adının kayıt tarihi, son kullanma tarihi, sahibinin iletişim bilgileri, kayıt şirketi ve bazı teknik bilgiler herkese açık olan bu veri tabanının bir parçasını oluşturur.
İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu ICANN’e göre, bir alan adı kaydedilirken, alan adı sahipleri, kayıt şirketlerine güncel iletişim bilgilerini vermek zorundadır. Bu nedenle WHOIS veri tabanında arama yapmak, bir sitenin sahibini bulmanın en kolay yoludur.
Whois sorgulama denen bu arama işlemi; bir alan adını arama çubuğuna yazdığınızda o alan adına ait WHOIS veri tabanındaki bilgileri ücret ödemeden öğrenmenizi sağlar.
WHOIS sorgulama aracı kullanarak ulaşabileceğiniz bilgileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Alan adını kaydeden firma
- Alan adının kime ait olduğu ve iletişim bilgileri
- Alan adının kayıt edildiği tarih ve kullanım hakkının sona erme tarihi
- Kullanılan DNS ile ilgili veriler
ICANN kuralları, internet güvenliği açısından alan adı sahiplerinin iletişim bilgilerinin gerçek ve güncel olmasını şart koşar. Aksi takdirde alan adları askıya alınabilir.
WHOIS Sorgulama Ne İşe Yarar?
- WHOIS kaydında depolanan bilgiler, alan adı sahiplerinin dijital suçlarla ilgili hesap verebilirliği ve siber suç soruşturmaları açısından önemlidir. Siber suç araştırmacıları bu verilerle isimler, telefonlar, adresler, şehirler, ülkeler ve ilişkili e-postalara dair değişiklikleri kolaylıkla tespit edebilir.
- Bir alan adı için teklifte bulunmak amacıyla site sahibiyle iletişime geçmek veya bir alan adının kullanım hakkının sona ereceği tarihi öğrenmek gibi amaçlarla WHOIS sorgulama araçları kullanılabilir.
- WHOIS veritabanı ticari marka anlaşmazlığı gibi netleştirmek istediğiniz durumlarda yararlı olabilir.
- WHOIS bilgileri, pazar araştırması yapmak için de kullanıbilir. Aynı şirkete ait birkaç alan adı veya farklı web siteleri arasındaki şaşırtıcı bağlantıları bulmak için rakiplerinizin web sitelerindeki WHOIS verilerini inceleyebilirsiniz.
WHOIS Bilgilerinizi Gizleyebilir misiniz?
Bildiğiniz gibi sunucular web sitelerinin depolandığı gelişmiş bilgisayarlar. Kesintisiz çalışabilecek şekilde ve sürekli internet bağlantıları olacak şekilde tasarlanmaları sayesinde her an web sitelerinin erişilebilir olmasını sağlıyorlar.
İnternet ilk oluşturulduğunda, yalnızca bir avuç sunucu vardı. İnternet büyümeye başladıkça, her bir sunucuda barınan web sitelerine binlercesi eklenmeye başladı. Büyük arazilerde sunucuların korunduğu dev veri merkezleri inşa edildi. Bu büyüme, siber saldırıların artmasıyla WHOIS verilerini yani alan adlarına dair kayıt detaylarını gizleme ihtiyacını da ortaya çıkarmış oldu.
WHOIS bilgileri bir alan adının sahibini bulmaya çalışıyorsanız kesinlikle işinize yarayacaktır, ancak WHOIS verilerinin internete giren herkesin erişimine açık olması web sitesi sahipleri açısından önemli bir güvenlik riski oluşturabilir.
Alan adınızı kaydederken verdiğiniz kişisel iletişim bilgilerinizin herkese açık olarak listelenmesini istemiyorsanız, WHOIS gizleme denen basit bir işlemle ücretsiz olarak WHOIS blgilerinizin gizli kalmasını sağlayabilirsiniz. Bu, rakip firmaların ve siber dolandırıcıların iletişim bilgilerinizi elde etmesini engelleyecektir.
Sonuç
Bir web sitesinin kime ait olduğunu, sahibinin iletişim bilgilerini ve bir alan adının kullanım hakkının sona ereceği tarihi öğrenmek isterseniz WHOIS sorgulama araçlarını kullanabilirsiniz. Sahip olduğunuz alan adınızı kaydederken verdiğiniz bilgilerin gizli kalmasını isterseniz kayıt şirketinizin sunduğu WHOIS gizleme özelliğini etkinleştirmeniz önerilir.
