Lazerler, 21. yüzyılın çok amaçlı kullanımlarına hizmet eden bir ışık türü olmuştur. Günlük yaşamda, her sektöre girmiş lazerlerden amaca göre uyarılan atomik malzemenin yapısından kaynaklanan, değişik renkte ışınlar üretilir. Günümüzde birçok alana hizmet eden bu ışık türünün,uygulama teknolojilerinin araştırılması ve geliştirilmesiyle ilgili olarak dünyada olduğu gibi ülkemizdede çalışmalar yapılmaktadır. Kocaeli Üniversitesi bünyesinde, 2004 yılında birim olarak 2005 yılındada merkez statüsü kazandırılmış, Lazer Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi (LATARUM) kurulmuştur. Merkezde, elektro optik, lazerle malzeme işleme ve modelleme, simulasyon gibi lazer uygulamaları üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
Lazerlerin kullanım alanlarına göre seçimi, lazer ışığının genel özelliklerinden gidilerek yapılır. Lazerin teknolojik uygulamalarına girmeden önce, genel olarak özelliklerini öğrenmek iyi olacaktır.
Lazer Işınlarının Ortak Özellikleri
- Uyarılmış emisyon (ışıma) ile elde edilirler.
- Aynı fazda ve enerjide, çok sayıda fotonun üst üste bindiği uyumlu (kohorent) ve şiddetli bir ışıktır.
- Lazer ışınlarında, bütün fotonlar aynı doğrultulu olduğundan çok uzak mesafelere dağılmadan gidebilirler (1 km’de yaklaşık 1 cm dağılabilir.).
- Enerji yoğunlukları yüksektir.
- Bulut, sis, yağmur gibi atmosferik olaylardan etkilenirler.
- Güçlü ışınlar olmasına rağmen verimleri düşüktür. Çünkü elde edilen lazer ışığı enerjisi, bu ışığınüretilmesi için harcanan enerjiden çok daha azdır.
- Lazerlerin bazıları sürekli, bazıları da belirli aralıklarla enerji verir. He-Ne lazeri sürekli çalışırken yakut (ruby) kristali lazeri aralıklı çalışır.
Lazerlerin Kullanım Alanları
İmalat sanayisinde malzeme üretiminde ve işlenmesinde
Lazerli dökme, lazer taramalı sinterleme ileüç boyutlu karmaşık parçaların imalatı yapılabilmektedir. Sinterleme, partiküller arası birleşmeyi oluşturan ısıtma sürecidir. Ayrıca metallere biçim verme işlemi de yapılmaktadır. Lazerli ayırma ve talaş kaldırma yöntemlerinde, delmekesme, oyuk açma gibi işlemler yapılır. Lazer kaynağı ve lehimleme, sanayide sıkça kullanılmaktadır. Lazerler, ayrıca malzeme yüzeylerin çok ince tabaka ile kaplanmasında kullanılır. Mayın taramada, duvar içinde elektrik kablolarının tespiti gibi işlerde de kulanılır.
Ölçmede, muayenede ve analizlerde
Mesafe, alan, hacim ölçümlerinde lazerler hassas sonuçlar verir. Yön ve seviye tayininde, hız kontrol radarlarında; havada uçakların, denizde gemilerin koordinatlarının tespitinde kullanılır. Marketlerde ve lojistik hizmetlerde barkod okunmasında yararlanılır. Katı, sıvı, gaz malzemelerin içerik analizlerinde kullanılır.
Kumanda kontrol tekniğinde
Lazerlerden bir sinyal olarak fiziksel ve kimyasal süreçlerin uzaktan kumandalı, temassız kontrol edilmesinde yararlanılır.
Tıpta ve kozmetikte
Birçok hastalığın tanısında ve tedavisinde kullanılır. Diş ve diş eti ile göz operasyonlarının neredeyse tamamı lazerle yapılır. Burun kanamalarının tedavisinde kullanılır. Lazerler, tedavi amaçlı olarak birçok ameliyatın yerini almaktadır. Ayrıca, cilt tedavisinde ve bakımında, istenmeyen tüylerin arındırılmasında lazerlerden yararlanılır.
Savunma sanayisinde
Lazerli silahların üretimi ve kullanımı her geçen gün artmaktadır. Hedef saptama, mesafe ölçme, imha etme, devre dışı bırakma gibi amaçlarla lazerlere ilgi artmaktadır.
Gösteri, eğlence ve reklam sektöründe
CD, DVD çalarlarda, okuyucuların yapısı lazerışık kaynağıdır. Ayrıca eğlence mekânlarında lazerli ışık gösterileri ilgi çekicidir.
İletişimde ve haberleşmede
Lazer sinyalleriyle kodlanan verilerin minimum kayıplarla fiber optik kablolar kullanılarak uzak mesafelere aktarılması sağlanmaktadır. Lazer ışığının, aynı fazlı birçok fotondan oluşması temeline dayanan bu iletişim yöntemiyle aynı frekansta birden fazla kişinin birbiriyle bağlantı kurması mümkün olabilmektedir.
Tebrikler elinize sağlık.