Dünya Nüfusu Ve Dağılışını Etkileyen Etmenler

Geçmiş çağlardan günümüze dünya nüfusu genel olarak artma eğilimi göstermiştir. İnsanlık tarihinde üç büyük sıçrama dönemi yaşanmıştır.

• Bu sıçramalardan birincisi yaklaşık 1 milyon yıl önce insanların alet yapımını keşfetmesiyle yaşanmıştır. Bu dönemde, yetersiz beslenme azalmış ve vahşi hayvanlara karşı mücadelede önemli ilerlemeler olmuştur.
• Dünya nüfusundaki ikinci sıçrama yaklaşık 10.000 yıl önce yaşanmıştır. Neolitik adı verilen bu dönmede insalar tarımsal faaliyetleri öğrenerek yerleşik hayata geçmiştir. Bu dönemde dünya nüfusu yaklaşık 150-300 milyona yükselmiştir.
• Dünya nüfusundaki üçüncü sıçrama Sanayi devrimi ile gerçekleşmiştir. Bu dönemde Avrupa’da yaşam düzeyi yüksedi. Tıp alanında önemli ilerlemeler oldu. Beslenme ve sağlık koşulları düzeldi. Bütün bu gelişmeler sonucunda ortalama yaşam süresi artmış, ölüm oranları düşmüştür. (Ölüm oranlarındaki düşüşe karşın doğum oranlarının aynı kalması sonucunda dünya nüfusu 1800’lerin ortasında 1 milyara ulaştı.)

Özellikle 1750-1850 yılları arsında gerçekleşen Sanayi Devrimi, nüfus artışı kadar nüfusun dağılışını ve demografik özelliklerini de değiştirdi. Sanayi Devrimi’yle birlikte en önemli nüfus artışı ve değişimi Avrupa Kıtası’nda yaşanmıştır.

1950-2000 yılları arasında dünyada önemli nüfus artışı meydana gelmiş, âdeta nüfus patlaması yaşanmıştır. Fakat dünya nüfusu artmasına rağmen artış hızı, 1970 yılından günümüze kadar giderek azalmaya başlanmıştır. Hızlı nüfus artışı, genellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşmiştir. Gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı oldukça düşüktür. Bunun en önemli nedeni ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesi, şehirleşme oranlarının yüksek olması, nüfus planlamasının yapılması ve kadınların çalışma hayatına girmesidir.

Sanayi Devrimi’nden bu güne dünya nüfusu yaklaşık 800 milyondan 7,5 milyara çıkmıştır. Birleşmiş Milletler Nüfus Vakfı (UNEPA)’na göre 2050’de dünya nüfusunun 8.9 milyara ulaşması tahmin edilmektedir.

Dünyada Nüfusun Dağılışını Etkileyen Etmenler

Dünya nüfusu geçmişten günümüze sürekli artarak değişim göstermiştir. Nüfus miktarındaki değişim dışında nüfusun dünya üzerindeki dağılımı da aynı kalmamış, zaman içinde değişmiştir.

Nüfus yeryüzüne eşit ve dengeli dağılmamış, kıtalara ve ülkelere göre farklılık göstermiştir. Nüfusun dünya üzerindeki dağılışının farklı olmasında doğal, beşerî ve ekonomik faktörler etkili olmuştur.

Doğal Etmenler

• İklim
• Su kaynakları
• Yer altı kaynakları
• Yer şekilleri
• Kara-deniz dağılışı
• Toprak özellikleri

Beşeri Ve Ekonomik Etmenler

• Sanayi
• Tarihî nedenler
• Yer altı kaynakları
• Ulaşım
• Turizm
• Siyasi nedenler