Soğuk Savaş Dönemi’ndeki Avrupa’nın bölünmüşlüğüne son vermek amacıyla başlatılan görüşmeler sonucunda 1975 yılında AGİK (Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı) oluşturulmuştur. Bu görüşmeler, 1 Ağustos 1975’te Helsinki Nihai Senedi’nin 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada temsilcileri tarafından imzalanmasıyla sonuçlanmıştır.
20 yıl süren esnek yapılı konferans süreci, 1994 yılındaki Budapeşte Zirvesi ile Ocak 1995’ten itibaren kalıcı bir yapıya dönüşmüş ve AGİT (Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı) adını almıştır.
SSCB’nin parçalanması ve Doğu Avrupa’daki demokratikleşme hareketlerinin başladığı 1989’dan itibaren AGİT toplantılarında, Soğuk Savaş Dönemi’nin çatışma ve sürtüşmelerinin yerini önemli ölçüde iş birliği, barış, istikrar ve kalkınma çabaları almıştır. Türkiye, AGİT’in kurucu üyelerinden biridir.
AGİT’in, yaptırımı olmamakla birlikte teşkilata üye ülkelerin antlaşma maddelerine uyup uymadığını denetleme organları vardır. Üyeler eşit statüdedir. Kararlar oy birliği ile alınır.
AGİT, siyasi, askerî, ekonomik, çevresel vb. konularla ilgilenmektedir. Bu bağlamda teşkilat, güvenlikle ilgili silahsızlanma, güvenlik inşası önlemleri, insan hakları, azınlıklar, demokratikleşme, çevre gibi pekçok konuyla ilgili faaliyet yürütmektedir.
AGİT’in (1975-1995) önemli çalışmalarından biri de Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetlerin Sınırlandırılması Görüşmeleri ve ardından Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması’nın (AKKA) imzalanmasıdır. 21 Kasım 1990 tarihli bu Antlaşma; Türkiye’ye askerî yönden, strateji ve güvenlik yönündenavantaj sağlayan bir antlaşmadır. AGİT’in (1995) faaliyetleri içerisinde yer alan silahsızlanma konusu,Türkiye’yi yakından ilgilendirmekte ve AKKA’nın uygulanması, Türkiye için büyük önem taşımaktadır.
Yazı için teşekkürler.