Yıldızlı bir gökyüzüne bakarken birden parlak bir noktanın gözünüze çarptığı oldu mu? Eğer göz kırpmıyorsa insanlığın en büyük ortak başarılarından birine bakma şansını yakalamışsınız demektir: Uluslararası Uzay İstasyonu.
Kabaca 6 yatak odalı bir ev büyüklüğünde ve 320 arabadan daha ağır olan Uluslararası Uzay İstasyonu öylesine büyük ki tek bir roketle yörüngeye çıkarmak mümkün olamazdı. Bu yüzden uzayda saatte 28.000 km hızla yol alır ve dünyanın çevresini her 90 dakikada bir turlarken parça parça inşa edildi. Her şey 16 devletin modüllerden bakıma, bilgi paylaşımdan finansmana kadar her partnerin istasyona yapması beklenen katkıları ortaya koyarak Hükümetlerarası Uzay İstasyonu Anlaşması‘nı imzalamasıyla başladı. Tahmini 100 milyar dolarlık tutarıyla Uzay İstasyonu, inşa edilen en pahalı şey olacaktı.
Bir rus roketi istasyonun ilk modülünü gökyüzüne fırlatırken bütün dünya izledi. Gündoğumu anlamına gelen Zarya’nın iki güneş paneli ve 400 km uzaklık mesafesini koruyarak istasyonun Dünya’ya çarpmasını önlemeye yarayan bir propülsiyon sistemi vardı. ABD Uzay Aracı Hareketi iki hafta sonra diğer modüllerin birbirine bağlanacağı orta modüş Unity ve altı kişilik uluslararası montaj ekibini uzaya gönderdi. Arkasından iletişim ve yaşam olanaklarıyla Zvezda geldi. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun ilk kiracıları vardığından bu yana sürekli olarak araç içinde ortalama altı ay geçiren 200’den fazla ziyaretçiyle dolu. Astronot Samantha Cristofetti istasyonda 199 gün ile bir kadın tarafından kırılan en uzun uzayda kalma rekoruna sahip. 2001 yılında dört araştırma modülünün ilki olan Destiny ekibe katıldı, astronotlar mikro yer çekiminde haftada ortalama 36 saat harcayarak olağanüstü deneyler gerçekleştiriyorlar. Programlarında ayrıca kas kaybını önlemek için günde 2 saat egzersiz, istasyon bakım ve onarımı ve ailelerinin yanı sıra dünyanın geri kalanıyla iletişim kurma var. Yine de eğlenmek için zaman buluyorlar, sıradan film akşamları ve hatta uzayda ilk müzik videosunun çekimi. Destiny ayrıca yedi açılı robot kol Canardarm2’yi de kontrol ediyor. Kol, 100.000 kg’dan daha fazlasını taşıyabiliyor ve geçici araçlardan gelenleri boşaltmak için mükemmel. Quest’in de katılımıyla 2001, istasyon için yoğun bir yıl oldu, dışarıya çıkmak için ana hava kilidi sonra da Rus uzay araçları için iskele niteliğindeki Pirs, bir de her zaman hazır acil durum kaçış aracı Soyuz.
Sonra 1 Şubat 2003’te istasyona araştırma modüllerinin ulaştırılmasından sonra, uzay aracı Colombia yeniden giriş yaparken patladı, araç içindeki yedi kişilik ekip hayatını kaybetti. Dört yıllık bir beklemeden sonra daha fazla bölme, bağlantı, hava kilitleri, bununla birlikte dünyamız ve ötesini 360 derecelik açıyla görebileceğimiz bir gözlem setiyle faaliyet hız kazandı. Diğer önemli bileşenler, istasyonun elektronik araçlarından gelen ısıyı uzay boşluğuna yönlendiren radyatörleri destekleyen platform ve kirişler ve 55 evi aydınlatmaya yetebilecek güneş panelleri var. 10 yıl ve 30 özel görev gerekti ama sonunda Uluslararası Uzay İstasyonu tamamlanmıştı ve ABD Uzay Aracı Programı emekli olmuştu. Uzay İstasyonu, uluslarası işbirliğine harika bir örnek teşkil etmeye devam ediyor. Bu yıl iki kişi istasyonda bir yıl kalmak için göreve başladı, bu da bilim insanlarının uzayda kalmanın uzun süreli fizyolojik ve psikolojik etkilerini araştırmasına olanak sağlıyor, bu da giderek artan uzay seyahati içi yararlı olacaktır, Mars’a seyahat etmek gibi. İstasyonun varlığı boyunca edindiğimiz inanılmaz bilimsel verilerin yanı sıra birlikte çalışma kapasitemiz ile harika işler başarabileceğimizi öğrendik.
