Bugün konumuz hisse senetlerinde yaşanan inişler ve çıkışlar. Bu zikzaklar nasıl ortaya çıkıyor? Ve bir hisse senedinin rayiçini kim belirliyor? Olayı adım adım incelediğimizde her şey ortaya çıkacak. Şimdi diyelim ki 100 adet hisseniz var ve bunları 20 liradan satmak istiyorsunuz. Peki o zaman ne yaparsınız, bankanızı ararsınız ve onlarda tabiki borsa simsarlarını arar. Ama bir tek siz değilsiniz ki, bu hisselerden satmak veya almak isteyen başkaları da var. Tüm bu talepler doğrultusunda ortaya bir talep çizelgesi çıkıyor. Alıcılar bir yanda duruyor satıcılarsa diğer bir yanda. Bundan sonrası borsa simsarının işi; çizelgede ki iki tarafı bir araya getirmek zorunda. Şimdi diyelim ki hisse senedinin rayiçi halen 20 lira, borsa simsarı burada düşünmeye başlıyor. Bir fiyat belirliyor ve bu fiyata göre kaç alıcı, kaç satıcı çıkacağına bakıyor.
Bunu hemen örneklendirelim. Diyelim ki rayiç 20 lira yüksek değil, demek ki alıcıların hepsi şimdi bu fiyattan alır. Toplam 500 hisse ama 20 liradan satmak isteyen az olur, ancak 100 hisse satılabilir. 500 alıcı, 100 satıcı var yani birbirine eşitlenemiyor. Bu fiyata alışveriş mümkün görünmüyor. Yeni bir fiyat deneyelim. Bu sefer rayiç 28 lira olsun, çizelgeyi kontrol ettiğimizde bu fiyata 500 alıcı 400 satıcı görüyoruz. Yine eşitlenmedi. Borsa simsarı da aynen bunu yapıyor. Bakın şimdi rayici 29 liraya yükselttiğimizde 400 alıcı 400 satıcı görüyoruz, alışveriş gerçekleşebilir böylece. Bu da çok önemli çünkü borsa simsarı bundan para kazanacak. Oyunda böylece devam edecek. Yeni talepler gelecek. Çizelge üzerinden arz ve talep dengeleri kontrol edilecek. Deneme ve yanılmaları her defasında yeni bir rayiç belirleyecek. Demek ki hisse grafiklerinde gördüğümüz o iniş ve çıkışlar arz ve talep yasalarına göre şekilleniyor.
