Kendileri için yiyecek arayan veya çiftlik hayvanlarını otlatmak için bir yerden bir yere hareket eden insanlara Göçebe denilir. Göç eden nüfus, göçebelerden farklıdır çünkü göç eden nüfus yeni yerleşim yerinde daha iyi bir yaşam tarzı veya çalışma fırsatı bulmak amacıyla kalıcı yerleşim yerlerinden birine ilerlemektedir. Yıllar geçtikçe göçebe sayısı önemli ölçüde azaldı. Tarımın yaygınlaştırılması, sanayileşme ve uluslararası sınırların uygulanması, göçebelerin yaşam biçimini büyük ölçüde sınırladı. Ayrıca yerleşmiş topluluklardaki insanlar göçebelere şüpheyle bakmaktadır. Böylece, göçebe nüfusun zamanla nesli tükenme noktasına gelmiştir.
Aşağıda açıklandığı gibi bugün dünyada üç tür göçebe türü vardır:
1Avcı-toplayıcı Göçebeler
Avcı-toplayıcı göçebeler, yiyecek aramak ya da tüketim için yenilebilir bitki parçaları toplamak için hayvanlar aramak için hareket ettikleri çok basit bir yaşam biçimini yönetirler. İnsanlar tarımı uygulamaya başlamadan ve yerleşik bir yaşam tarzına öncülük etmeden önce, avlanma-toplama tek yaşam biçimiydi. Bununla birlikte, daha sonra dünyanın ekilebilir arazilerinde mahsul ekimi, insanlara kalıcı yerleşim olanağı sağladı. Modern dünyanın avcı-toplayıcıları, çoğunlukla, modern dünyayla çok az temas kuran uzak ve tecrit edilmiş nüfuslardır. Avrupalıların gelişinden önce, Kuzey Amerika ve Avustralya’nın birçok yerli kabilesi avcı-toplayıcı avcılığı yapıyordu. Bununla birlikte, Avrupalılar tarafından göçebe yaşam biçimini kısıtlayan yerlere yerleşmek zorunda kaldılar.
Günümüzde Afrika, Kuzey Amerika’nın kuzeyi ve kuzey Avrupa’daki birkaç grup avcı-toplayıcı göçebe olarak sınıflandırılabilir. Güney Afrika Bushmenleri geleneksel avcı-toplayıcılardır. Bu insanların 22.000 yıldır bölgeye yerleştiği ve yaklaşık 82.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Son zamanlarda, Bushmenlerin bir zamanlar dolaştığı arazinin büyük bir kısmı, avcı-toplayıcıların hareketini kısıtlayan oyun rezervleri veya sığır çiftlikleri için hükümet tarafından ele geçilirmiştir.
2Yaylacılık
Yaylacılık, hayvanlar için otlatma alanları arayan kişilerin bir yerden başka yere hareket ettiği bir yaşam biçimidir. Bu göçebeler hayvan yetiştiriciliğini temel hayvan kaynağı olarak uyguluyorlar ve mevsimsel olarak hayvanlar için mer’a aramak için uygun yerlere göç ediyorlar. Hem birincil ürün (et) hem de ikincil ürünler (süt, yün, deri vb.) için hayvancılık yapıyorlar. Koşullar elverişli ise, göçebe geleneği genellikle uzun süreler için yerleşik kalır ve yalnızca ikamet bölgelerinde kaynaklar sınırlı olduğunda hareket eder.
Bugün dünyada yaşayan yaklaşık 30 ila 40 milyon göçebe gezgin var. Afrika Sahel bölgesi ve Orta Asya’nın kurak bölgelerinde bu göçebelerin büyük bir bölümü ev sahipliği yapmaktadır.
Sahra Bedevileri ve Arap Çölü, göçebe geleneğe mükemmel bir örnektir. Bu insanların hayvanları için otlak arazisi bulmak amacıyla hayvanları ve develeri ile kurak çöl manzaralarını gezdikleri biliniyor. Bununla birlikte, artan çölleşme ve aşırı otlatma, bu göçebeleri yerleşmeye ve şehirlere daha da yakınlaşmaya zorlamıştır. Yaşadıkları ülkelerin hükümetleri de bu kişilerin daha iyi yaşam koşullarına, evlere ve eğitime erişmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır.
3Peripatetik Göçebeler
Peripatetik göçebeler, para veya mal karşılığında bu tür yerlerde yerleşmiş nüfusa ticaret veya hizmet sunan yerler arasında hareket eden hareketli nüfuslardır. Bu tür göçebe insanlar ağırlıklı olarak dünyanın sanayileşmiş ülkelerinde bulunur.
Bu peripatetik göçebelerin en iyi örneklerinden biri Roman halkıdır. Genellikle aşağılayıcı “çingeneler” olarak adlandırılan bu göçebe grubu, Avrupa, Asya, Latin Amerika ve güney ABD’de bulunur. Kökenleri Hint alt kıtasına uzanır. Romanların farklı bölümleri, şarkı ve dans, bronz ve altın işleri, tarımsal işler, sirk eğlencesi vb. Gibi çeşitli sanat ve zanaatkarlar konusunda yetenekliydiler.