Ter Nasıl Oluşur, Terlemenin Sebebi Nedir?

Bizi terleten bir dizi senaryo vardır. Bunlardan bazıları;

• Acı besinler yemek,
• Gerginlik,
• Hastalık
• Spordur.

Ancak spor muhtemelen en aşina ve yaygın olanıdır. Bu durumda terleme hücrelerinizin derinliklerinde hareketlenmeye yanıt olarak başlamaktadır. Siz hızınızı artırdıkça kaslarınız daha çok çalışır, ve enerjiye olan gereksinimleri artar. Hücresel respirasyon denilen bu süreç hücrenin enerji birimi olan ATP oluşturmak için glukoz ve oksijen tüketir. Bu sürecin çoğu kısmı mitokondri denilen yapılarda gerçekleşir. Siz hareket ettikçe vücudunuza enerji sağlamak için mitokondri daha fazla çalışır. Bu çok çalışmanın da bir bedeli vardır. Hücreler ATP’yi ayrıştırırken ısı salınımı yaparlar. Bu ısı tüm vücudunuzdaki sıcaklık sensörlerini uyarır. Bu reseptörler kas hücrelerinizden gelen fazla ısıyı algılar ve bu bilgiyi hipotalamusa bildirir, bu organ da vücut ısısını düzenler. Bunun üzerine hipotalamus, sempatik sinir sistemi aracılığıyla cildinizdeki ter bezlerine sinyal göndererek çalışır. Bu sinyaller tüm vücuda dağılır ve özellikle;

• Avuç içinde,
• Ayak tabanında,
• Koltuk altımızda,
• Alın bölgesinde görülür.

Bir ter bezi bu sinyali ilk aldığında sarılı zar içinde hücreleri çevreleyen sıvı yüksek oranda sodyum ve klor içerir. Hücreler bu iyonları ter bezi içinden geçen dar bir kanala yollar. Kanalın içi, dışarısından daha tuzlu olduğu için ozmos yoluyla su, kanalın içine girer. İlk salınım denilen sıvı kanalın aşağısında birikir, su basıncı bunu kanalın uzun ve düz kısmına iter. Cilt üzerine çıkmadan önce kanalı çevreleyen hücreler sürecin devam edebilmesi için mümkün olduğu kadar tuz tutarlar. Terdeki su vücudun ısı enerjisini emer ve yüzeye ulaştığında buharlaşarak yok olur, bu da vücut ısınızı düşürür. Buharlaşmalı soğutma denilen bu süreç atalarımızdan kalan önemli bir adaptasyondur.

Hangi Durumlarda Terleriz?

Soğutma etkisi sadece sporla sınırlı değildir. Terlediğimiz pek çok farklı senaryo vardır. Acı şeyler yemek bazı insanların yüzlerinin aşırı terlemesine neden olur. Bunun sebebi, acının beyinde ısı reseptörlerini harekete geçiren aynı sinirsel tepkimeyi başlatması ve bu da fazla ısıya karşı tepkimedir.

Terlemek ayrıca stresli durumlarda karşılaştığımız kaç ya da savaş tepkisinin bir parçasıdır. Birine çıkma teklifi etmek veya iş görüşmesi gibi durumlar terlemeyi tetikleyebilir. Bunun sebebi ise adrenalinin kas aktivitesini uyarması ve kan damarlarının genişlemesini sağlamasıdır. Bu iki tepkime de ısıyı artırır ve terlemeyi başlatır.

Hastalandığımızda da terleriz. Ateşimiz çıktığında terlememizin sebebi enfeksiyonun hipotalamusta kas aktivitesini artırmasıdır. Bunun sonucunda da daha çok enerji ısı olarak salınır. Tüm vücut ısınızı artıran bu durum, enfeksiyonların vücutta kalmaması için koruyucu bir mekanizmadır. Koşarken olduğu gibi terlemek ısının dışa atılmasını sağlar. Ateşiniz düştüğünde vücut ısı reseptörleri ısıdaki bu düşüşü algılar ve hipotalamus terleme tepkimesini sonlandırır.