Aşağıdaki görselde hareketli vagondaki birinin (B) gönderdiği ışık atması vagonla aynı yöndedir. Bu duruma durgun bir gözlemciye (A) göre ışık atmasının hızı, ışık hızı (c) ile vagon hızının (v) toplamı olmalıdır. Bu beklenti, günlük gözlemlerimize, sezgisel zaman ve uzay kavramlarımızla uyumlu bir beklentidir. Ancak bu mantığın, elektromanyetik dalgalara uyarlanmasının, ciddi çelişkilere götürdüğü, bilim insanlarınca kanıtlanmıştır. Michelson-Morley deneyinin sonuçlarından biri de bu kanıttır.
Klasik fiziğe göre mekanik yasaları tüm eylemsiz gözlem çerçevelerinde aynıdır. Buna göre hareketli vagondaki B gözlemcisi ile yerdeki durgun A gözlemcisinin yaptığı deneylerin aynı sonucu vermesi gerekir.
Einstein, 1905’te uzay ve zaman kavramlarımızı alt üst eden iki önerme sunarak Özel Görelilik Teorisi’ni, aşağıdaki gibi iki maddeyle açıklamıştır:
1. Tüm fizik yasaları, tüm eylemsiz gözlem sistemlerinde aynıdır (Görelilik varsayımı).
Bu madde, Newton görelilik ilkesinin bir genellemesi olup Özel Görelilik Kuramı’nın temelidir.
2. Işığın boşluktaki hızı, tüm eylemsiz gözlem sistemlerinde aynı değere sahiptir.(c: 2,99792458 · 108m/s)
Bu madde ise ışığın hızının, her gözlem sisteminde aynı ölçüleceğini (c) anlatır. Basitçe, eterin bulunmadığını vurgular. Ayrıca, ışıktan daha hızlı hareketin olmayacağını ortaya koyar.
Her ne kadar Michelson-Morley deneyi; Einstein, Özel Görelilik Teorisi’ni yayımlamadan önce yapıldıysa da Einstein’ın bu deneyin sonuçlarından haberdar olmadığı söylenir. Aslında, Michelson-Morley deneyinde girişim saçaklarında beklenen, kaymanın gözlenemeyişinin açıklaması, Özel Görelilik Teorisi’yle yapılabilir. Buna göre saçak kaymasının gözlenemeyişinin sebebi, ışığın hızının gözlemcinin ya da kaynağın hareketinden etkilenmeyişidir.
Yukarıdaki görselde, A gözlemcisi, Özel Görelilik Teorisi’ne göre ışığın hızını cv+ değil, yine c olarak görmelidir. Bu bakımdan Michelson-Morley deneyi, Einstein’ın Özel Görelilik Teorisi’ne kanıt olmuştur.
Aktarmış oldugunuz bilgilerden dolayı teşekkür ederim.