İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi/Beyannamesi (UDHR), Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1948 yılında kabul edilen bir deklarasyondur.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (UDHR), insan hakları tarihinde edinilen devrimci bir belgedir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, dünyadaki yasal ve kültürel temsilcilerin hazırladığı bu raporu 10 Aralık 1948’de Paris‘te kabul etmiştir.
Tarih
İkinci Dünya Savaşı’nın etkileri İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (UDHR)’nin yayınlanmasını tetikledi. Bu dönemde, savaştaki müttefikler dört özgürlüğü kabul ettiler bunlar; din özgürlüğü, konuşma özgürlüğü, korku özgürlüğü ve istemsizliktir. Bu özgürlükler Birleşmiş Milletler Şartı tarafından teyit edildi ve her devlet üyesi temel insan haklarını koruyacaktı. II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin ardından, dört özgürlüğün bulunduğu hakların yetersiz olduğunu ortaya çıktı. Bu yetersizlik, bireylerin haklarına özel olarak dikkat edebilecek evrensel bir bildirinin gerekliliğini ortaya koydu.
BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi Haziran 1946’da İnsan Hakları Komisyonu‘nu kurdu. Bu yönetim kurulu farklı geçmişlerden ve milletlerden gelen 18 üye tarafından oluşturuldu. Bu oluşum, beyannamenin tasarısını yapmakla görevlendirildi. Komisyon, deklarasyonda yer alan makaleleri yazmakla yükümlü oldukları, ilk İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Taslağı‘nı hazırladı. Komite görevini Mayıs 1948’de tamamladı ve komisyon arasında, Aralık 1948’de maddeler tartışıldı ve beyanname aynı yılın 10 Aralık tarihinde kabul edildi.
Bugün Bu Hakların Önemi
Bildiri, Gines Rekorlar Kitabı tarafından 501 farklı dile tercüme edildikten sonra “En Çok Tercüme Edilen Belge” olarak kayıtlara geçmiştir. Hükümetler, beyanlarda belirlenen insan haklarını savunma maddelerine kendilerini adamışlar ve halkın korunmasına yardımcı olmuştur. Bildiri, 1948 yılından beri birçok ülkenin anayasasını etkilemiştir. Bu bildiri, günümüze kadar bazı uluslararası kanunlar, ulusal yasalar ve antlaşmalar için bir temel oluşturmuştur.
Sonuç
Bu bildirge yasal açıdan bağlayıcı olmamasına rağmen bu bildirgedeki maddelerin çoğu ulusal anayasada ve hatta uluslararası sözleşmelerle hazırlandığından, insan haklarının önemli ölçüde iyileştirilmesine vesile olmuştur.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Maddeleri
Madde 1 | Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. |
Madde 2 | Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide, milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin işbu Beyanname’de ilan olunan tekmil haklardan ve bütün hürriyetlerden istifade edebilir. Bundan başka, bağımsız memleket uyruğu olsun, vesayet altında bulunan, gayri muhtar veya sair bir egemenlik kayıtlamasına tabi ülke uyruğu olsun, bir şahıs hakkında, uyruğu bulunduğu memleket veya ülkenin siyasi, hukuki veya milletlerarası statüsü bakımından hiçbir ayrılık gözetilmeyecektir. |
Madde 3 | Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti her ferdin hakkıdır. |
Madde 4 | Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz; kölelik ve köle ticareti her türlü şekliyle yasaktır. |
Madde 5 | Hiç kimse işkenceye, zalimane, gayriinsani, haysiyet kırıcı cezalara veya muamelelere tabi tutulamaz. |
Madde 6 | Herkes her nerede olursa olsun hukuk kişiliğinin tanınması hakkını haizdir. |
Madde 7 | Kanun önünde herkes eşittir ve farksız olarak kanunun eşit korumasından istifade hakkını haizdir. Herkesin işbu Beyanname’ye aykırı her türlü ayırdedici mualeleye karşı ve böyle bir ayırdedici muamele için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır. |
Madde 8 | Her şahsın kendine anayasa veya kanun ile tanınan ana haklara aykırı muamelelere karşı fiilli netice verecek şekilde milli mahkemelere müracaat hakkı vardır. |
Madde 9 | Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, alıkonulanamaz veya sürülemez. |
Madde 10 | Herkes, haklarının, vecibelerinin veya kendisine karşı cezai mahiyette herhangi bir isnadın tespitinde, tam bir eşitlikle, davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından adil bir şekilde ve açık olarak görülmesi hakkına sahiptir. |
Madde 11 |
|
Madde 12 | Hiç kimse özel hayatı, ailesi, meskeni veya yazışması hususlarında keyfi karışmalara, şeref ve şöhretine karşı tecavüzlere maruz bırakılamaz. Herkesin bu karışma ve tecavüzlere karşı kanun ile korunmaya hakkı vardır. |
Madde 13 |
|
Madde 14 |
|
Madde 15 |
|
Madde 16 |
|
Madde 17 |
|
Madde 18 | Her şahsın, fikir, vicdan ve din hürriyetine hakkı vardır; bu hak, din veya kanaat değiştirmek hürriyeti, dinini veya kanaatini tek başına veya topluca, açık olarak veya özel surette, öğretim, tatbikat, ibadet ve ayinlerle izhar etmek hürriyetini içerir. |
Madde 19 | Her ferdin fikir ve fikirlerini açıklamak hürriyetine hakkı vardır. Bu hak fikirlerinden ötürü rahatsız edilmemek, memleket sınırları mevzubahis olmaksızın malümat ve fikirleri her vasıta ile aramak, elde etmek veya yaymak hakkını içerir. |
Madde 20 |
|
Madde 21 |
|
Madde 22 | Her şahsın, cemiyetin bir üyesi olmak itibariyle, sosyal güvenliğe hakkı vardır; haysiyeti için ve şahsiyetinin serbestçe gelişmesi için zaruri olan ekonomik, sosyal ve kültürel hakların milli gayret ve milletlerarası işbirliği yoluyla ve her devletin teşkilatı ve kaynaklarıyla mütenasip olarak gerçekleştirilmesine hakkı vardır. |
Madde 23 |
|
Madde 24 | Her şahsın dinlenmeye, eğlenmeye, bilhassa çalışma müddetinin makul surette sınırlandırılmasına ve muayyen devrelerde ücretli tatillere hakkı vardır. |
Madde 25 |
|
Madde 26 |
|
Madde 27 |
|
Madde 28 | Herkesin, işbu Beyanname’de derpiş edilen hak ve hürriyetlerin tam tatbikini sağlayacak bir sosyal ve milletlerarası nizama hakkı vardır. |
Madde 29 |
|
Madde 30 | İşbu Beyanname’nin hiçbir hükmü, herhangi bir devlete, zümreye ya da ferde, bu Beyanname’de ilan olunan hak ve hürriyetleri yoketmeye yönelik bir faaliyete girişme ya da eylemde bulunma hakkını verir şekilde yorumlanamaz. |
Elinize sağlık.
Gayet detaylı bir bilgi vermişsiniz,çok teşekkürler…