DNA teknolojisinde adı geçen bir diğer kavramda gen klonlamasıdır. Gen klonlaması, bir genin kopyasını oluşturmak için kullanılan yöntemleri kapsar. Tek bir hücreden çoğaltılan ve genetik yapısı aynı olan hücrelere klon denir. Genlerin klonlanmasında çoğunlukla bakterilerden yararlanılır. Çünkü bakteriler; sağlam hücre duvarları sayesinde olumsuz koşullara dayanıklıdır, hızlı çoğalır, kolaylıkla izole edilebilir, genetik modifikasyonlara uygundur ve ucuz kaynaklarla beslenebilir.
Klonlamada, bakteri sitoplazmasında bulunan ve hücre DNA’sından bağımsız olarak çoğalan, plazmit adı verilen halka şeklindeki küçük DNA parçaları kullanılır.
İçindekiler Tablosu
Gen klonlamasının aşamaları
- Plazmit, bakteriden ayrıştırılır.
- Klonlanması istenen geni taşıyan DNA izole edilir.
- İzole edilen DNA ve plazmit,restriksiyon enzimleri adı verilen özel enzimlerle kesilir. Restriksiyon enzimleri DNA ve plazmitteki özel bölgeleri tanır ve nükleotit dizilerini bu noktalardan keser. Kesilen plazmit ve klonlanacak gen, ligaz enzimi ile birleştirilir. Böylece iki farklı kaynaktan gelen DNA’nın kombinasyonu olan bir rekombinant (yeni bileşenli) DNA molekülü elde edilir.
- Oluşan rekombinant DNA molekülü (genetiği değiştirilmiş plazmit), bakteri hücresine tekrar aktarılır. İstenen geni taşıyan bu plazmit, bir taşıyıcı (vektör) olarak görev yapmış olur.
- Bakteri, kültürde çoğaltılır. Böylece istenen geni taşıyan, dolayısıyla bu gen tarafından kodlanan proteini sentezleyebilen yüzlerce yeni hücre (klon) meydana gelir. Bu klonların içerdikleri genler ya da genlerin ürettiği proteinler pek çok alanda kullanılabilmektedir.
