Dünyanın oluşumu yaklaşık 5 milyar yıldır devam etmektedir. Oluşumundan bu yana dünyanın ¾’ü sudur. Dünyadaki su miktarı sabittir. Dünyanın çoğu su olduğuna göre su kaynaklarının çoğu kullanılabilir su mudur? Yeryüzünde yaşayan insanların bir kısmı neden su sıkıntısı çekmektedir? Su tasarrufu yapmak sürdürülebilir bir hayat için neden önemlidir?
Dünyanın dörtte üçü suyla kaplı olmasına rağmen bu suyun sadece %3’ü kullanılabilmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre dünyada yaklaşık bir milyar insan temiz suya ulaşamamaktadır. Susuzluk nedeniyle oluşan hastalıklar sonucu, her yıl çok sayıda insan yaşamını yitirmektedir. 22 Mart Dünya Su Günü’nde bütün dünyada suyun önemine dikkat çekilmektedir.
Dünyadaki su miktarı yaklaşık 1,4 milyar kilometreküptür. Bu suyun %97’sini tuzlu su %3’ünü de tatlı su kaynakları oluşturmaktadır. Dünyadaki tuzlu su kaynakları işlenmeden kullanılamamaktadır. Tuzlu su kaynaklarından kullanılabilir su elde etmek zor ve pahalı bir yöntemdir. Birbaşka çarpıcı rakam ise dünyadaki su tüketiminin %75’inin tarımda sulamada kullanılmasıdır. Bu yüzden gıda üretimi için de suyun çok büyük bir önemi vardır.
Sanayileşme, nüfus artışı, suların kirlenmesi ve bilinçsiz su tüketiminedeniyle kullanılabilir su kaynakları hızla azalmaktadır. Dünyanın herzamankinden fazla suya ihtiyacı vardır.
Türkiye ve Su
Yurdumuzun üç yanı denizlerle çevrilidir. Ayrıca birçok yerinde dereler, nehirler ve göller bulunmaktadır. Buna rağmen Türkiye, kullanılabilir su kaynağı bakımından “su fakiri” bir ülke sayılmasa da “su zengini” bir ülke olarak da nitelenemez. Türkiye’nin asıl sorunu su kaynaklarının bilinçsizce ve verimsiz kullanılmasıdır. Tarımda vahşi sulama olarak adlandırılan salma sulama ile su kaynakları tüketilmektedir. Sanayi bölgelerinde atıksuların %25’i arıtılmamaktadır. Bu yüzden bir litre atıksu sekiz litre temiz suyu kirletmektedir. Kuraklık, seraetkisi ve kirleticilerin etkisiyle su kaynakları ve birçok gölkurumaktadır. Bu yüzden hem dünya genelinde hem de ülkemizde kullanılabilir su, hızla azalmakta; dünya nüfusunun artışıyla da su ihtiyacı hızla artmaktadır. Bu nedenlerle ülkemiz ve dünyada su tasarrufu zorunlu hâle gelmiştir.
Evlerde kullanılan suyun %35’i banyoda, %30’u tuvalette, %20’si çamaşır ve bulaşık yıkamada, %10’u yemeklerde ve içme suyunda, %5’i de temizlik amacıyla kullanılmaktadır. Su, sağlık ve ekonomi açısından bir değerdir. Bu değeri kişisel veya toplumsal olarak bazı tasarruf önlemleriyle koruyabiliriz.
Su tasarrufu için alınabilecek önlemler
- Bozuk musluklar tamir edilmelidir.
- Musluk ve duş başlıklarında su akışını azaltan, su basıncını arttıran sistemler kullanılmalıdır. Diş fırçalarken ve tıraş olurken musluklar sürekli açık tutulmamalıdır.
- Bulaşık ve çamaşır elde değil biriktirerek makinede yıkanmalıdır.
- Duş yaparken musluk sürekli açık tutulmamalı ve duş süresi mümkün olduğunca uzatılmamalıdır.
- Sebze ve meyvelerin yıkandığı sularla çiçek ve ağaçlar sulanmalıdır.
- Yağmur yağma ihtimalinde arabalar yıkanmamalı veya bahçeler sulanmamalıdır.
- Otomobilleri yıkarken sünger, kova kullanılmalı ve hortum uçlarına su püskürtmek için geliştirilmiş aparatlar takılmalıdır.
- Tarım arazilerini sulamada salma sulama yerine damlama sulama yapılmalıdır.
- Atık sular arıtılarak yeniden kullanılmalıdır.
- Suyu kirleten maddeler çevreye atılmamalıdır.
Sürdürülebilir bir hayat için su kaynaklarını korumak ve su tasarrufu yapmak her vatandaşın ülkesine ve dünyaya karşı sorumluluğudur.
Yazı için teşekkürler.